Η ετήσια αλλαγή της ώρας πλησιάζει ξανά, φέρνοντας την αιώνια απορία για το αν κερδίζουμε ή χάνουμε μία ώρα ύπνου. Ωστόσο, πέρα από αυτή τη σύγχυση, οι ειδικοί στον χώρο της υγείας κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, υποστηρίζοντας ότι αυτή η πρακτική, που εφαρμόζεται για πάνω από έναν αιώνα, επιφέρει περισσότερες αρνητικές επιπτώσεις από θετικές.
Πότε Πραγματοποιείται η Αλλαγή
Η μετάβαση στη χειμερινή ώρα θα γίνει τα ξημερώματα της Κυριακής 26 Οκτωβρίου 2025. Συγκεκριμένα, στις 04:00 τα ρολόγια θα μετακινηθούν μία ώρα πίσω, δείχνοντας 03:00. Αυτό σημαίνει ότι “θεωρητικά” κερδίζεται μία ώρα ύπνου. Η επόμενη αλλαγή σε θερινή ώρα αναμένεται τον Μάρτιο του 2026, εκτός αν η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφασίσει την οριστική κατάργηση του μέτρου.
Το Ιστορικό της Αλλαγής
Η ιδέα γεννήθηκε από τον Βρετανό εφευρέτη Γουίλιαμ Γουίλετ στις αρχές του 20ού αιώνα. Εφαρμόστηκε για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου με στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας, καθώς η μετακίνηση της ώρας προς τα εμπρός (θερινή ώρα) επέτρεπε την καλύτερη αξιοποίηση του φυσικού φωτός.
Ωστόσο, οι σημερινές αναλύσεις δείχνουν ότι η ενεργειακή εξοικονόμηση είναι ελάχιστη (περίπου 0,3% κατά μέσο όρο), ενώ οι αρνητικές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία είναι σαφώς πιο σημαντικές.
Επιπτώσεις στην Υγεία και τον Ύπνο
Μελέτες από πανεπιστήμια σε Ευρώπη και Αμερική υπογραμμίζουν ότι η αλλαγή ώρας:
Διαταράσσει τον κιρκαδικό ρυθμό (το εσωτερικό μας “βιολογικό ρολόι”).
Συνδέεται με αύξηση των καρδιακών επεισοδίων και των τροχαίων ατυχημάτων τις πρώτες μέρες μετά τη μετάβαση.
Επηρεάζει αρνητικά τη διάθεση και μειώνει την παραγωγικότητα σε εργασία και σχολείο.
Οι νευρολόγοι εξηγούν ότι «το σώμα μας χρειάζεται περίπου τρεις ημέρες για να προσαρμοστεί. Είναι ένας μικρός, επαναλαμβανόμενος εξαμηνιαίος αποσυγχρονισμός, σαν μίνι jet lag».
Το Αδιέξοδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Το 2019, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε την οριστική παύση της αλλαγής ώρας, αφήνοντας στα κράτη-μέλη την επιλογή για μόνιμη διατήρηση είτε της θερινής είτε της χειμερινής ώρας. Παρόλα αυτά, η πρόταση δεν εφαρμόστηκε ποτέ, λόγω αδυναμίας των χωρών να συμφωνήσουν σε μια κοινή στάση. Η συζήτηση παραμένει σε εκκρεμότητα έκτοτε.
Η Άποψη της Επιστημονικής Κοινότητας
Η πλειονότητα των επιστημόνων υποστηρίζει τη θέσπιση μίας σταθερής ώρας καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, προκρίνοντας τη χειμερινή ώρα, καθώς αυτή ευθυγραμμίζεται καλύτερα με τον φυσικό κύκλο φωτός-σκότους. Όπως τονίζει ο καθηγητής χρονοβιολογίας Till Roenneberg, «Η θερινή ώρα μας αναγκάζει να ξυπνάμε και να εργαζόμαστε στο σκοτάδι τους χειμερινούς μήνες. Αυτό δεν είναι ούτε φυσιολογικό ούτε υγιές».
