Οι αγροτικές κινητοποιήσεις αποτελούν ένα από τα πιο φλέγοντα ζητήματα της επικαιρότητας, καθώς συνδέουν την τοπική παραγωγή με τις μεγάλες γεωπολιτικές αλλαγές στην Ευρώπη. Ακολουθεί μια αναλυτική έρευνα για την κατάσταση αρχικά στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
«Η Κατάσταση σήμερα στην Ελλάδα» Μπλόκα και Διεκδικήσεις (2024-2025)
Στην Ελλάδα, οι αγρότες έχουν στήσει μπλόκα σε κομβικά σημεία (π.χ. Τέμπη, Κάστρο Βοιωτίας, Θεσσαλία, Μακεδονία) και τελωνεία, διαμαρτυρόμενοι για τη βιωσιμότητα του επαγγέλματός τους.
Τι ζητούν οι αγρότες
Μείωση κόστους παραγωγής: Αφορολόγητο αγροτικό πετρέλαιο “στην αντλία”, πλαφόν στην τιμή του αγροτικού ρεύματος (ζητούν 7 λεπτά/Kwh) και κατάργηση του Χρηματιστηρίου Ενέργειας.
Αποζημιώσεις και Ενισχύσεις: Άμεση καταβολή των χρωστούμενων από τον ΟΠΕΚΕΠΕ (υπάρχει μεγάλη δυσαρέσκεια για τις καθυστερήσεις και τα λάθη στις πληρωμές) και 100% αποζημιώσεις για τις καταστροφές από θεομηνίες και ζωονόσους (π.χ. πανώλη και ευλογιά προβάτων).
Έλεγχος “Ελληνοποιήσεων”: Αυστηρότεροι έλεγχοι στις εισαγωγές προϊόντων που βαφτίζονται ελληνικά, συμπιέζοντας τις τιμές των ντόπιων παραγωγών.
Αναθεώρηση της ΚΑΠ: Θεωρούν ότι η νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική της ΕΕ είναι υπερβολικά “πράσινη” και γραφειοκρατική, καθιστώντας την καλλιέργεια ασύμφορη.
«Η Ελλάδα στα Μπλόκα» Χριστούγεννα στους Δρόμους
Η κατάσταση στην Ελλάδα είναι τεταμένη, με τους αγρότες να πραγματοποιούν σήμερα, 18 Δεκεμβρίου 2025, κρίσιμη πανελλαδική σύσκεψη στον Λευκώνα Σερρών για να αποφασίσουν αν θα κλιμακώσουν τις κινητοποιήσεις τους μέσα στις γιορτές.
Τι λένε οι αγρότες και τι ζητούν:
Οικονομική Αιμορραγία: Καταγγέλλουν ότι οι πληρωμές από τον ΕΛΓΑ και τον ΟΠΕΚΕΠΕ είναι «ψαλιδισμένες» ή καθυστερούν αδικαιολόγητα.
Ενεργειακό Κόστος: Ζητούν πλαφόν 0,07€/KWh στο αγροτικό ρεύμα και αφορολόγητο πετρέλαιο άμεσα.
Υγειονομική Κρίση: Η κτηνοτροφία πλήττεται από την ευλογιά και την πανώλη, με τους παραγωγούς να ζητούν 100% αποζημίωση για τα θανατωμένα ζώα και δωρεάν ανασύσταση των κοπαδιών.
Θεσμική Οργή: Υπάρχει μεγάλη αντίδραση στο νομοσχέδιο για τη μεταφορά του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ, καθώς φοβούνται αυστηρότερους ελέγχους και παρακρατήσεις χρεών από τις επιδοτήσεις.
Η θέση της Κυβέρνησης
Η κυβέρνηση δηλώνει ότι “δεν υπάρχουν λεφτόδεντρα”, αλλά προβάλλει μέτρα όπως η μόνιμη επιστροφή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο από το 2025 και ρυθμίσεις για το αγροτικό ρεύμα. Επισημαίνει ότι ο διάλογος είναι ανοιχτός, αλλά απορρίπτει το κλείσιμο των δρόμων.
Παράλληλα η κυβέρνηση επιχειρεί να εκτονώσει την κρίση ανακοινώνοντας πακέτο 160 εκατ. ευρώ για κτηνοτρόφους και καλλιεργητές (βαμβάκι, σιτάρι), ωστόσο το κλίμα παραμένει αρνητικό, καθώς οι αγρότες θεωρούν τα μέτρα «ασπιρίνες» μπροστά στο κόστος παραγωγής.
Ευρωπαϊκός «Συναγερμός» στο Βέλγιο
Η Ευρωπαϊκή Διάσταση: Βέλγιο, Γερμανία, Πολωνία
Οι κινητοποιήσεις δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο. Σε όλη την Ευρώπη, οι αγρότες αντιδρούν στην “Πράσινη Συμφωνία” (Green Deal).
Η σύνδεση του αγροτικού θέματος με την Ουκρανία και τους εξοπλισμούς είναι το σημείο όπου η οικονομία συναντά τη γεωπολιτική:
Η χρηματοδότηση προς την Ουκρανία
Η ΕΕ έχει κατευθύνει δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ σε οικονομική και στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία. Πολλοί αγρότες αισθάνονται ότι οι πόροι που θα μπορούσαν να στηρίξουν τον πρωτογενή τομέα (π.χ. για να αντιμετωπιστεί η αύξηση της τιμής των λιπασμάτων λόγω του πολέμου) κατευθύνονται στο μέτωπο.
Εμπορική Διευκόλυνση: Η ΕΕ επέτρεψε την εισαγωγή ουκρανικών προϊόντων χωρίς δασμούς για να στηρίξει την οικονομία του Κιέβου. Αυτό όμως έριξε τις τιμές στην Ευρώπη, εξοργίζοντας τους Ευρωπαίους παραγωγούς.
Η κούρσα των εξοπλισμών
Στη Γερμανία και την υπόλοιπη Ευρώπη, η ανάγκη για επανεξοπλισμό (λόγω της ρωσικής απειλής) έχει αλλάξει τις προτεραιότητες των προϋπολογισμών.
Η Γερμανία δημιούργησε ένα ειδικό ταμείο 100 δισεκατομμυρίων ευρώ για τον στρατό της.
Για να βρεθούν αυτά τα χρήματα και να καλυφθούν “τρύπες” στον προϋπολογισμό, οι κυβερνήσεις προχωρούν σε περικοπές “παραδοσιακών” επιδοτήσεων, όπως αυτές του αγροτικού τομέα.
Οι αγρότες νιώθουν ότι θυσιάζονται στον βωμό της “πράσινης μετάβασης” και της γεωπολιτικής ασφάλειας, ενώ το κόστος ζωής και παραγωγής εκτοξεύεται.
Σήμερα, την ώρα που μιλάμε, χιλιάδες τρακτέρ κατακλύζουν τις Βρυξέλλες, καθώς πραγματοποιείται η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ.
Βέλγιο: Οι αγρότες πολιορκούν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο διαμαρτυρόμενοι για τη συμφωνία Mercosur (ελεύθερο εμπόριο με τη Νότια Αμερική), η οποία θα επιτρέψει την εισαγωγή φθηνών κρεάτων χωρίς τις αυστηρές ευρωπαϊκές προδιαγραφές.
Γερμανία: Η κυβέρνηση Σολτς αντιμετωπίζει οργισμένες διαδηλώσεις λόγω της περικοπής των επιδοτήσεων στο ντίζελ, μέτρο που πάρθηκε για να καλυφθούν οι «τρύπες» στον εθνικό προϋπολογισμό.
Πολωνία: Οι Πολωνοί αγρότες συνεχίζουν τους αποκλεισμούς στα σύνορα, καθώς η νέα εμπορική συμφωνία ΕΕ-Ουκρανίας (σε ισχύ από 29 Οκτωβρίου 2025) προβλέπει τεράστιες αυξήσεις στις ποσοστώσεις εισαγωγών (π.χ. μέλι +583%, ζάχαρη +500%), γεγονός που καταστρέφει την τοπική παραγωγή.
Το “Τρίγωνο”: Ουκρανία – Εξοπλισμοί – Γεωργία
Εδώ βρίσκεται η ουσία της δυσαρέσκειας. Οι αγρότες αισθάνονται ότι η Ευρώπη έχει εισέλθει σε μια «προπολεμική οικονομία», όπου η γεωργία θυσιάζεται για την άμυνα.
Η σύνδεση του αγροτικού προβλήματος της ΕΕ με την Ουκρανία
Η ΕΕ ανανέωσε την αδασμολόγητη εισαγωγή ουκρανικών προϊόντων έως τον Ιούνιο του 2025. Αυτό λειτουργεί ως έμμεση χρηματοδότηση προς το Κίεβο (η Ουκρανία κερδίζει χρήματα από τις εξαγωγές της), αλλά το κόστος αυτής της στήριξης το πληρώνουν οι Ευρωπαίοι αγρότες μέσω της πτώσης των τιμών των δικών τους προϊόντων.
Η κούρσα των εξοπλισμών
Η Ευρώπη (κυρίως Γερμανία και Πολωνία) προχωρά σε έκρηξη στρατιωτικών δαπανών.
Η Γερμανία ενέκρινε αμυντικές συμβάσεις ύψους 50 δισ. ευρώ μόνο για το 2025.
Αυτά τα τεράστια ποσά αφαιρούνται από τον «κουμπαρά» των κοινωνικών και αγροτικών ενισχύσεων.
Οι ηγέτες μιλούν πλέον ανοιχτά για «προπολεμική περίοδο» (Pistorius στη Γερμανία, Kukuła στην Πολωνία), δίνοντας απόλυτη προτεραιότητα στην παραγωγή πυρομαχικών και όπλων έναντι της αγροτικής στήριξης.
Οι αγρότες της ΕΕ τονίζουν : «Υπάρχουν δισεκατομμύρια για πυραύλους και για την Ουκρανία, αλλά ούτε ένα ευρώ για να μείνει ο αγρότης στο χωράφι του».
Ελλάδα: Η Μάχη των Μπλόκων και το “Ψαλίδι”
Το ζήτημα των αγροτικών κινητοποιήσεων έχει πλέον εξελιχθεί σε μια βαθιά πολιτική και οικονομική κρίση που “ακουμπά” τις ισορροπίες της παγκόσμιας αγοράς και της άμυνας. Σήμερα, η προσοχή είναι στραμμένη στον Λευκώνα Σερρών, όπου η Πανελλαδική Επιτροπή Μπλόκων αποφασίζει για “Χριστούγεννα στους δρόμους”.
Το “Αγκάθι” των Πληρωμών: Η μεγάλη οργή πηγάζει από το γεγονός ότι οι πρόσφατες πληρωμές του ΕΛΓΑ και του ΟΠΕΚΕΠΕ (περίπου 488 εκατ. €) έφτασαν στους αγρότες “ψαλιδισμένες”. Σε πολλές περιπτώσεις, έγιναν αυτόματες παρακρατήσεις για ασφαλιστικές εισφορές πριν καν πιστωθεί η βασική ενίσχυση, αφήνοντας πολλούς παραγωγούς με μηδενικά υπόλοιπα.
Κλειστοί Δρόμοι: Νίκαια (Λάρισα): Κλειστή η Εθνική Οδός Αθηνών-Θεσσαλονίκης.
Κάστρο και Θήβα: Αποκλεισμοί που αναγκάζουν την κυκλοφορία να διεξάγεται από παράδρομους.
Ιόνια Οδός: Κλειστή για 11η ημέρα στο ύψος του Μεσολογγίου.
Τελωνεία: Στον Προμαχώνα, οι αγρότες έχουν κλείσει τη δίοδο για τα φορτηγά, προκαλώντας τεράστιες ουρές.
Η Συμφωνία ΕΕ-Mercosur: Ο “Δούρειος Ίππος” της λατινικής Αμερικής
Αυτό είναι το θέμα που “καίει” όλη την Ευρώπη (κυρίως Βέλγιο και Γαλλία). Η ΕΕ υπέγραψε προσωρινή συμφωνία με τις χώρες της Mercosur (Βραζιλία, Αργεντινή, Ουρουγουάη, Παραγουάη).
Γιατί αντιδρούν οι αγρότες: Φοβούνται ότι η Ευρώπη θα κατακλυστεί από φθηνό βοδινό κρέας, πουλερικά και ζάχαρη. Αυτά τα προϊόντα παράγονται με χαμηλότερα στάνταρ (π.χ. χρήση φυτοφαρμάκων που έχουν απαγορευτεί στην ΕΕ), καθιστώντας τον ανταγωνισμό αδύνατο.
Η “δικλείδα ασφαλείας” 5%: Το Ευρωκοινοβούλιο ψήφισε μόλις προχθές (16/12) μέτρα προστασίας. Αν οι εισαγωγές από τη Λατινική Αμερική αυξηθούν πάνω από 5% ή οι τιμές πέσουν κάτω από ένα όριο, η ΕΕ μπορεί να επαναφέρει τους δασμούς. Οι αγρότες όμως θεωρούν ότι αυτό είναι “πολύ λίγο, πολύ αργά”.
Γερμανία και Πολωνία: “Κανόνια αντί για Τρακτέρ”
Γερμανία: Ο προϋπολογισμός του 2025, που εγκρίθηκε με δαπάνες 502,5 δισ. €, δίνει απόλυτη προτεραιότητα στην άμυνα. Η Bundeswehr (στρατός) λαμβάνει τη μεγαλύτερη χρηματοδότηση στην ιστορία της. Για να βρεθούν αυτά τα χρήματα, η κυβέρνηση διατήρησε τις περικοπές στις αγροτικές φοροαπαλλαγές, προκαλώντας το ξέσπασμα των Γερμανών αγροτών που βλέπουν το κόστος του ντίζελ να εκτοξεύεται.
Πολωνία: Η χώρα μετατρέπεται σε “ασπίδα” της Ευρώπης, ξεκινώντας ακόμα και παραγωγή ναρκών για τα σύνορα. Οι Πολωνοί αγρότες όμως νιώθουν προδομένοι: ενώ η χώρα τους στηρίζει στρατιωτικά την Ουκρανία, η αγορά τους έχει καταστραφεί από τα αδασμολόγητα ουκρανικά σιτηρά. Οι αποκλεισμοί στα σύνορα είναι πλέον καθολικοί, εμποδίζοντας ακόμα και επιβατικά οχήματα.
Το παράδοξο που εξοργίζει τον αγροτικό κόσμο είναι η ιεράρχηση των δαπανών:
Ουκρανία: Η ΕΕ συνεχίζει να διοχετεύει δισεκατομμύρια για την ενίσχυση του Κιέβου. Οι αγρότες υποστηρίζουν ότι η “πράσινη μετάβαση” της ΚΑΠ (που τους κοστίζει ακριβά) θα έπρεπε να παγώσει ή να επιδοτηθεί γενναία, αντί να δίνονται όλα τα κονδύλια σε πολεμική βοήθεια.
Εξοπλισμοί: Η στροφή της Ευρώπης προς μια βαριά στρατιωτική βιομηχανία απορροφά πόρους που παραδοσιακά πήγαιναν στην κοινωνική συνοχή και τη γεωργία.
Συμπέρασμα: Ο αγρότης σήμερα αισθάνεται ότι είναι ο “αδύναμος κρίκος” σε ένα γεωπολιτικό σκάκι. Από τη μία η Ρωσία (μέσω Ουκρανίας) πιέζει τις τιμές των τροφίμων και από την άλλη η Λατινική Αμερική (μέσω Mercosur) απειλεί να τον αντικαταστήσει, ενώ η δική του κυβέρνηση προτιμά να αγοράζει όπλα παρά να στηρίζει την παραγωγή.
