Η Ελλάδα πέτυχε μια σημαντική νίκη στον αγώνα κατά του χρέους, καθώς ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) ενέκριναν την περασμένη Τρίτη το αίτημα της κυβέρνησης για πρόωρη εξόφληση μέρους των δανείων του GLF (Greek Loan Facility), τα οποία χορηγήθηκαν κατά το 1ο Πρόγραμμα Στήριξης.
Η απόφαση να αποπληρωθούν πρόωρα 5,29 δισ. ευρώ (ένα δέκατο του συνολικού GLF) φέτος αντί για την περίοδο 2033-2041, φέρνει πολλαπλά οφέλη στο ελληνικό Δημόσιο και τους φορολογούμενους:
Επιταχύνεται η μείωση του δημόσιου χρέους.
Μειώνεται η έκθεση της χώρας σε μελλοντικές αυξήσεις επιτοκίων.
Ο Κρατικός Προϋπολογισμός απαλλάσσεται άμεσα από 1,6 δισ. ευρώ σε τόκους, τα οποία, βάσει του αρχικού προγράμματος, θα καταβάλλονταν σταδιακά από το 2026 και μετά, μόνο για αυτό το ποσό των 5,29 δισ.
Με την πρόωρη εξόφληση, ο Προϋπολογισμός ελαφρύνεται κατά περίπου 140 εκατ. ευρώ ετησίως από τόκους, γεγονός που αποτελεί την «ανάσα» των 135 εκατ. ευρώ που αναφέρεται στον τίτλο.
Συνολικά, η κίνηση αυτή «σβήνει» υποχρεώσεις 7 δισ. ευρώ (5,29 δισ. κεφάλαιο + 1,6 δισ. τόκοι). Θετικό Σήμα και Επενδυτική Βαθμίδα.
Ο Διευθύνων Σύμβουλος του ESM, Pierre Gramegna, τόνισε πως η πρόσθετη πρόωρη αποπληρωμή «στέλνει ένα ακόμη θετικό μήνυμα στις χρηματοπιστωτικές αγορές».
Αυτό προετοιμάζει το έδαφος για νέες αναβαθμίσεις της ελληνικής οικονομίας από διεθνείς οίκους αξιολόγησης το 2026, ενισχύοντας τη θέση της χώρας στην επενδυτική βαθμίδα στην οποία μόλις επέστρεψε μετά από 15 χρόνια.
Η Προέλευση και το Κόστος των Δανείων GLFΤα δάνεια GLF, συνολικού ύψους 52,9 δισ. ευρώ, αποτέλεσαν τον πυρήνα της πρώτης χρηματοδοτικής στήριξης το 2010.
Συνήφθησαν διμερώς με 14 χώρες της Ευρωζώνης.
Το επιτόκιο των δανείων αυτών είναι κυμαινόμενο και σήμερα διαμορφώνεται γύρω στο 2,3\%-2,4\% (έχοντας φτάσει και πάνω από 3\% το 2024).
Η Ελλάδα έχει ήδη επιβαρυνθεί με πάνω από 1,8 δισ. ευρώ σε τόκους για το συγκεκριμένο ποσό των 5,29 δισ. από την περίοδο 2010-2013. Στρατηγική Αποπληρωμής.
Η νέα κίνηση εντάσσεται σε ένα ευρύτερο σχέδιο αποπληρωμών για την απαλλαγή από υψηλού κόστους δάνεια και τη βελτίωση του προφίλ του χρέους.
Μαζί με τις προηγούμενες τρεις πρόωρες αποπληρωμές ευρωπαϊκών δανείων (15,9 δισ. το 2022-2024), το συνολικό ποσό φτάνει τα 20,1 δισ. ευρώ.
Επιπλέον, έχουν εξοφληθεί πρόωρα 7,9 δισ. ευρώ προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), με αποτέλεσμα την πλήρη διαγραφή του χρέους προς αυτό.
Συνολικά, η χώρα έχει αποπληρώσει ταχύτερα 29 δισ. ευρώ και έχει διαγράψει τόκους που αγγίζουν τα 3,5 δισ. ευρώ μέχρι σήμερα.
Γιατί στο Χρέος και όχι σε Παροχές;
Η πρόωρη αποπληρωμή του χρέους δεν επιβαρύνει τον Κρατικό Προϋπολογισμό, καθώς πραγματοποιείται από τον ειδικό λογαριασμό ταμειακών διαθεσίμων του Δημοσίου, ο οποίος δημιουργήθηκε αποκλειστικά για τη διαχείριση του χρέους.
Το αποθεματικό αυτό αναμένεται να ξεπεράσει τα 35 δισ. ευρώ το 2025.Στον δημόσιο διάλογο τίθεται συχνά το ερώτημα γιατί αυτά τα κεφάλαια δεν κατευθύνονται σε παροχές ή αυξήσεις μισθών.
Ωστόσο, η σύγκριση αυτή δεν ευσταθεί:
Αποτελεί χρηματοοικονομική (ταμειακή) συναλλαγή (κατά τους κανόνες της Eurostat) και δεν προσμετράται στο έλλειμμα, το πρωτογενές πλεόνασμα ή τους στόχους δαπανών.
Αποτελούν δημοσιονομικές πράξεις: μειώνουν το πλεόνασμα, αυξάνουν το έλλειμμα και επιβαρύνουν το δημόσιο χρέος.
Συνεπώς, η αξιοποίηση των διαθεσίμων για πρόωρη αποπληρωμή είναι η ενδεδειγμένη, καθώς μειώνει δραστικά το χρέος και εξοικονομεί μελλοντικούς πόρους από τόκους, οι οποίοι μπορούν στη συνέχεια να χρηματοδοτήσουν βιώσιμες πολιτικές.
