Νέες επιστημονικές έρευνες αναδεικνύουν έναν απρόσμενο τρόπο αντιμετώπισης της άνοιας, η οποία επηρεάζει περίπου 55 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως: το εμβόλιο κατά του έρπητα ζωστήρα.
Μελέτες που δημοσιεύθηκαν στα περιοδικά Nature και Cell έδειξαν ότι:
Οι ηλικιωμένοι που εμβολιάστηκαν κατά του έρπητα ζωστήρα είχαν 20% μικρότερη πιθανότητα να αναπτύξουν άνοια μέσα σε μια επταετία, σε σύγκριση με τους μη εμβολιασμένους.
Το εμβόλιο μπορεί να είναι ωφέλιμο και για όσους έχουν ήδη διαγνωστεί με άνοια, καθώς επιβραδύνει την εξέλιξη της νόσου και μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο θανάτου από αυτήν.
Η σύνδεση του εμβολίου με μειωμένο κίνδυνο άνοιας είχε παρατηρηθεί και παλαιότερα, αλλά υπήρχε ο κίνδυνος οι εμβολιασμένοι να ήταν γενικά πιο υγιείς. Οι ερευνητές του Στάνφορντ (μεταξύ άλλων) ξεπέρασαν αυτό το πρόβλημα χάρη στο πρόγραμμα εμβολιασμού της Ουαλίας που ξεκίνησε την 1η Σεπτεμβρίου 2013.
Το πρόγραμμα χορηγούσε το εμβόλιο μόνο σε όσους ήταν ακριβώς 79 ετών εκείνη τη συγκεκριμένη ημερομηνία, αποκλείοντας όσους ήταν 80 ετών και άνω.
Αυτή η λεπτή ηλικιακή διαφορά επέτρεψε στους επιστήμονες να συγκρίνουν δύο ομάδες σχεδόν πανομοιότυπες (π.χ., 79 ετών και 11 μηνών έναντι 80 ετών και 1 εβδομάδας) που διέφεραν μόνο ως προς την επιλεξιμότητα για τον εμβολιασμό.
Από την παρακολούθηση 280.000+ ηλικιωμένων, διαπιστώθηκε ότι οι εμβολιασμένοι είχαν όντως μειωμένα περιστατικά άνοιας κατά 20%, χωρίς άλλες διαφορές στις συνήθειες ή την υγεία των ομάδων. Τα οφέλη επεκτάθηκαν και στην ήπια γνωστική διαταραχή.
Η έρευνα βασίστηκε στη θεωρία ότι οι ιοί που παραμένουν κρυμμένοι στο νευρικό σύστημα, όπως ο ιός του έρπητα ζωστήρα (varicella-zoster, που προκαλεί και την ανεμευλογιά), μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο άνοιας. Ο εμβολιασμός, μειώνοντας τις περιπτώσεις έρπητα ζωστήρα κατά 37% στην έρευνα, φαίνεται να προστατεύει και τη γνωστική λειτουργία.
Παρόλο που τα ευρήματα είναι πολλά υποσχόμενα, ο ακριβής μηχανισμός με τον οποίο το εμβόλιο προστατεύει από την άνοια παραμένει άγνωστος. Επίσης, πρέπει να διευκρινιστεί εάν τα νεότερα, μη ζωντανά εμβόλια κατά του έρπητα ζωστήρα έχουν την ίδια ή μεγαλύτερη προστατευτική δράση.
Ερευνητές επαναλαμβάνουν ήδη την ανάλυση με δεδομένα από άλλες χώρες, ενώ ο τελικός στόχος είναι μια μεγάλη τυχαιοποιημένη κλινική δοκιμή για να δοθεί η οριστική απάντηση.
